De uitlaat van een scheepsdiesel komt je in twee varianten tegen, droog en nat. Drogen uitlaten kom je in het algemeen niet zo veel tegen, boten met koelpijpen onder de boot hebben meestal een droge uitlaat. De natte uitlaat is de meest voorkomende uitlaatsysteem en daar ga ik in dit stuk ook wat dieper op in. Hoewel dit systeem weinig onderhoud nodig heeft zijn er toch een paar punten van aandacht.

Zowel direct als indirect gekoelde motoren met een natte uitlaat hebben een impellerpomp en is kwetsbaar onderdeel dat niet tegen droog draaien kan. Als de koeling uitvalt zal de aanwezige motor alarm af gaan maar dit is dan al te laat voor rubberen impeller en de kunststof onderdelen van het uitlaat systeem. Door de hete motorgassen smelten deze delen snel en zijn dan onherstelbaar beschadigt. Het is dus zaak als de koeling van de motor stagneert dan ook snel te reageren omdat de kunststof onderdelen binnen twee minuten smelten. Als de koeling stagneert bijvoorbeeld door waterplanten een stuk plastic of het aanzuigen van lucht zal het uitlaat geluid meten veranderen. Zelfs een iets verminderde doorstroom van koelwater is vaak eerst horen dan te zien. Omdat de tempratuur van de uitlaat als eerste verhoogt bij een verminderding van koelwater is het aan te raden een uitlaattempratuur sensor te plaatsen met een zoemer op de dashboard, vaak is dit een gecombineerde meter/zoemer paneel.

Nasa uitlaad alarm.

Schematisch koelsysteem.

Natte uitlaat systeem.

Huiddoorvoer:

De koelwaterinlaat is een huiddoorvoer met en afsluiter erop. De huiddoorvoer heb je in 2 uitvoeringen, de waterschep met korf en een gladde huiddoorvoer, deze zie je vaak op zeilboten omdat deze minder weerstand geeft maar wel meer risico dat er rotzooi in de koelsysteem komt.

Huiddoorvoer.

Wierfilter

Een wierfilter kan verstopt raken door bijvoorbeeld kroos maar kan ook lucht aanzuigen. Het effect is het zelfde er is weinig of geen koeling meer in beide gevallen. Bij het schoon maken van het filter is het verstandig om de rubberen ring goed te inspecteren of deze nog goed is en niet is uitgedroogd. Om de paar jaar preventief vervangen is ook zeer aan te raden, dit onderdeel kost maar een paar euro maar kan veel ellende geven als hij niet meer goed afdicht.

Wierfilter

Voor wierpot onderdelen of een nieuwe wierpot kunt u terecht in webwinkel van deze site

Impellerpomp.

De rubberen impeller is aan slijtage onderhevig dat is wel bekend maar wat minder bekend is dat de impeller deksel ook aan slijtage is onderhevig en deze slijtage voor een verminderde koelcapaciteit zorg, het vervangen van dit onderdeel is dan ook aan te raden als het te veel slijtsporen toont.

Versleten impeller deksel.

Voor een nieuwe impellerdeksel kunt u in de webwinkel van deze site terecht.

Oliekoeler / warmtewisselaar.

Grote motoren hebben een oliekoeler voor de motor olie en of voor de hydraulische keerkoppelingen. De oliekoeler voor de keerkoppeling komt als eerst in de rij van koelers die je op een motor kan aantreffen. De oliekoeler en de warmtewisselaar bestaan uit een pijlbundel vaak gemaakt uit koper waar het buitenboord water door heen stroomt, de olie of het koelvloeistof dat moet worden gekoeld zit om de pijlbundel heen. Deze twee systemen moet goed winterkaar worden gemaakt want een klein beetje water kan al de pijpbundels beschadigen als het vriest en lekkage als gevolg hebben. Als een oliekoeler lek raakt krijg je wit achtig emulsie in de motor, als de warmtewisselaar lek raakt zal bij een draaiende motor buitenboordwater samen met de koelvloeistof uit het systeem worden geperst via het ventiel in de vuldop.

Warmtewisselaar.

Beluchter en uitlaatinjectie.

Na de warmtewisserlaar gaat het buitenboordwater naar het injectiepunt van de watergekoelde uitlaat en word door de uitlaatgassen van de draaiende motor naar buiten geperst. Een beluchter voorkomt het heven van buitenboordwater in het motorblok als hij stil staat. Op de site staat ook een stuk over hoe je een beluchter kunt controleren en hoe je het onderhoud kunt uitvoeren.

De rood gekleurde bocht is het injectie punt.

Natte Uitlaatslang.

De natte uitlaat heeft een aantal voordelen ten opzichten van een droge uitlaat. Een natte uitlaat is zeer effectief als het gaat om uitlaatgeluiden terug te dringen en word nauwelijks warmer waardoor er een rubberen slang kan worden gebruikt. Door het mengen van water en uitlaatgassen word de uitlaatdruk verlaagt waardoor deze stiller is te opzichten van een droge uitlaat, hoe lager de tempratuur van de uitlaatgassen hoe lager het uitlaatgeluid. De uitlaatgassen en het koelwater verlaten de uitlaat met stoten en een druk van 3 a 4 bar. Uitlaatslang is van een rubbersoort gemaakt en verstevig met een stalen spiraal om knikken te voorkomen. De slang kan tegen de hoge tempratuur de het koelwater kan hebben maar de slang kan niet tegen alleen de uitlaatgassen, dus geen koelwater betekend het einde van de uitlaadslang. Normalen uitlaatslang kan tegen  100 graden Celsius maar er zijn ook slangen die de 250 graden Celsius kan hebben. De siliconeslang kan tempraturen aan van -50 tot wel 250 graden Celsius.

Uitlaatslang.

Voor uitlaatslang kunt u terecht in de webwinkel van deze site

Waterlift.

Ik spreek in dit stuk over een waterlift en geen waterslot of waterlock zoals dit onderdeel in de volksmond word genoemd. Een slot of lock geeft de indruk dat er iets op slot gaat maar dit is echter niet het geval, water kan zowel uit de lift komen maar ook naar binnen komen als bijvoorbeeld golfslag de uitlaatslag inrolt. Dit kan waterslag tot gevolg hebben dus een waterlift is er alleen voor om het koelwater naar een hoger gelegen plaats af te voeren.

De uitlaatslang zit altijd lager dan de waterlijn en loopt van hoog naar laag van de motor af, om het water ophoopt in de slang naar buiten te krijgen is er een waterlift nodig die het koelwater naar buiten drukt. Het principe daarvan berust op druk die in de waterlift ontstaat door uitlaatgassen en water. De uitlaatgassen en het koelwater loopt naar het laagste punt waar het waterslift zit, als het niveau van het water in het waterlift is gestegen tot boven de afvoerpijp dan stijgt de druk in het waterlift, de uitlaatgas perst nu geleidelijk het water de afvoerslang in die door de romp gaat van de boot. Bij een laag toerental wordt het koelwater pulserend met golven naar buiten geperst en bij een hoog toerental zal dit overgaan in een constante stroom.

Waterlift / water lock.

Zwanenhals.

Aan de achterkant van de boot wordt binnendringen water voorkomen door een zwanenhals te monteren, deze dien circa 45 cm hoog te zijn.

Zwanenhals.

Voor een water lock of zwanenhals kunt u terecht in de webwinkel van deze site.

Winterklaar maken van de natte uitlaat.

Bij een natte uitlaat blijft er altijd wat rest water in de slang en waterlift staan en om stuk vriezen te voorkomen dien het uitlaat gedeelte met antivries te worden beschermt.

Droge uitlaat.

De droge uitlaat kom je in mindere maten tegen op jachten omdat deze meer nadelen heeft dan voordelen. Een droge uitlaat geeft doorgaan veel meer uitlaatgeluid en word erg heet waardoor een goede isolatie van de uitlaadpijp erg belangrijk is, hierdoor verminder je de stralingswarme en het uitlaad geluid. Dit uitlaatsysteem kan je vergelijken met die van een auto maar is wel degelijker uitgevoerd. De uitlaatpijp is steviger uitgevoerd en de eventuele aanwezige geluidsdemper is ook zwaarder uitgevoerd om snel door roesten te voorkomen. Gebruik nooit een autodemper op een schip deze zijn daarvoor niet geschikt. Een auto demper heeft vaak een klein gatje om condenswater af te voeren en een autodemper word rijwind gekoeld wat op een schip niet mogelijk is.